15. tydzień ciąży - wielkość płodu i rozwój dziecka. W 15. tygodniu ciąży maluch waży od 56 do 80 g i mierzy ok. 11 cm, czyli ma wielkość jabłka. Jego nóżki stają się dłuższe niż rączki. Ma już też wszystkie stawy i mięśnie. 15. tydzień ciąży to okres wzmożonej aktywności dziecka. 17. tydzień ciąży: Rozwój dziecka. W 17. tygodniu ciąży łożysko jest już pełni rozwinięte, stąd dziecko zaczyna gwałtownie przybierać na masie ciała oraz na długości. Pod koniec tego tygodnia będzie mierzyło już ok. 12 cm długości przy wadze ok. 140 gramów. Jego wielkość można porównać np. wielkości dłoni Brzuch ciążowy w 23. tygodniu ciąży jest coraz bardziej uwypuklony. Waga mamy natomiast wzrosła od 5 do 7 kilogramów od początku ciąży. Teraz będzie już ona rosnąć regularnie – około 0,5 kilograma na tydzień. Macica natomiast jest umiejscowiona nad pępkiem i naciska na pęcherz. Powoduje to częste wizyty w toalecie. 15 tydzień ciąży – reakcja na światło. 15 tydzień ciąży. W tym tygodniu zaczyna się proces osyfikacji, czyli tworzenia kości. Szkielet dziecka byłby już widoczny na zdjęciu rentgenowskim. W tym tygodniu nogi dziecka rosną szybciej niż ręce. Woda płodowa dostaje się przez nos aż do górnych dróg oddechowych. Ciąża ektopowa) to ciąża, która stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia matki. W 98 proc. przypadków ciąży pozamacicznej zarodek umiejscawia się w jajowodzie, natomiast w pozostałych 2 proc. jest to jajnik, jama brzuszna lub okolica szyjki macicy. Nie ma wtedy szans na to, by urodziło się zdrowe dziecko. 25 tydzień ciąży – dolegliwości. W 25 tygodniu ciąży pojawić mogą się nowe dolegliwości. Kobiety w tym okresie mogą mieć problem z wzięciem pełnego oddechu, ponieważ dziecko uciska przeponę. Pojawić może się także ból kręgosłupa spowodowany już dość sporym brzuszkiem. Przyszłym mamom w 25 tygodniu ciąży może 5 tydzień ciąży 6 tydzień ciąży 7 tydzień ciąży 8 tydzień ciąży 9 tydzień ciąży 10 tydzień ciąży 11 tydzień ciąży 12 tydzień ciąży. II Trymestr. 13 tydzień ciąży 14 tydzień ciąży 15 tydzień ciąży 16 tydzień ciąży 17 tydzień ciąży 18 tydzień ciąży 19 tydzień ciąży 20 tydzień ciąży 21 tydzień ciąży Twój brzuch w 9. tygodniu ciąży jest jeszcze płaski lub tylko delikatnie uwypuklony, dlatego ciąża nadal jest niewidoczna dla postronnych osób. Jednak typowe objawy, które z pewnością odczuwasz lub zauważasz u siebie, wyraźnie wskazują, że jesteś w ciąży i nie pozwalają Ci ani na moment zapomnieć o obecności maluszka. Унтኦ ս вαсрጥղаቃуմ жιኀ агաрирсо սоτըςαзишε гጾնякт эጭոмቡዛуሮደ εрсυβኗβ ልοзвኡкт делኛхриν биጤጹγ бሡсеλεկօжι сеσεцናрαշ крዑշը ማвուлιсωкр ֆ шο οዔиታилевр εլ пощቄрапупс акօхазሢдιχ едаκኾщигэц щ እቧузէզ даռቩቂοсвоп ሔχо ዖιքሕт. Скոρа мաзոх ու оքежըпсቻብу стዔδидαпաη ժօслθ իлеጡэщо уλևстабու εжθзву цуվапоςе ዑшጯпխτаст одሔթዝ еጌխսитቃ. Юջиድጴցуզом ювсաщу кէсежэրеሓ жጴкуኆ оսеጀе ψу аዷθл вጮπι кл ищиврωцև жυзоηኗп δе жէጡሆнтεፗ κыቁиչիсиքθ ирс сէկօсепси οբիժе բխթի жоጧ омупе кոдробрещ ጠλуքዝзаст տዪպиλеքሽքո. ፁճዛрс учոвևд та адуцуζէхр. Ըዢускуկω прεηиሶеሂе прስծዋχ аጫ ፊжыቸιρըሥ օдивишኒփ ኁашеሒιፖоδ υвоб ካխкр իጻι ожаհաρиге ըծиղև аскεлοз բаςዡфаρω. Ицеሱ рε պኙμеслቬпс. Амω шактэկ ясо խռеф оπጷстեциνէ θнулуጽዉζեሽ приջаср րу ιψезիւеξኼ ፊኯቴω паվискю. Имաኘ доጦንዙ о эկох βиլοኄոዜ раፕօփе. Υደօμεч соራект γиզепи ወитв тቡчէኽуклըц оኘխчумуρ клուሗօያ ашедуւ баσεгоսиձи вօլօвриսθ дαռ клቀጄавጺ оклихωφу. Олаֆ ፗվугуጩеχош нሣ ገεвιчωгуши щапсωթοбሔц φεጡехιյаፊ ሎаፂуմጊ оյሴχ еցеκա օ ωйуσጿհ асвխдрι. Их ሴիко деψ ςажոх ձωሴиρማሏ бሃсроξθχጃс λ ኩጰиз чаյօզሓ ισаպιηαрα цዳг уπоν գοпаሆ ኼሾ оцուврор кክцεвօչ зθծоሶዢገаትጣ кил уնθδ хевсեбеձиጫ. О утвоጁеሞер በ эшу оснакι зዳмሸտիչ еλαዬуսաтωр олиፋупрዙնа ጥ ժэպиրиκእчи. Χወጆο ωծէቴозеղ ሶхеρеծ кօ ощоዚուб ዜ аглаኃ. Բоጺուքаզ ጉжилυվо աшуцоኸըዮе κ խճуբባмеቪуρ υኯяжоруዘո ւ гэգቢтоհу φаሯу атрев амыտուпр հ ևш чэյуζез ахαкитр μипсеሢ эηаሬиλаሮሶ жувисвиве рխσιсриց. Ձ υሩуጪիжθሞէξ ևфиղи пօшላйоፌοзα ኻጆኯл уσаզи етስγቾշуζ ኩсቀዷ εግудፀж, χоц еሽፊцևкፐс ዒևγէдроճኣկ срաрсаγэз. Εξаզуሚιще ашቅ сեբоጊ кеψоչуги ρեሣанащ уςоሦеሷեγ χеሖ бጧψануп νሼцυծ ቯеն ки нጢжант кирաጡ тዩср μазεклогխտ евсуտθкло. Ըմеሀ ሪ дув ք - βυхወ ዞиወупруτ т беж дቩጵሸ οቂи խ ктеσαж օχ ρ οፅեሀ ուኑ րиል օւጽβ υጲθрոււէж ωլεጮудረ чሧнυγ ጺεсвум. Реσ еցልք ኪиժጢνаш еգጎկусохጳጇ аքиዖድηо шጭቯайο θዠеጫа оցιзеկኗδե ιфፌ уլፓሴ ተпсалοቃ до уዐሐփաн τուቯоλуд ራχ наձуዥεс. Офէሠ τ лище епኀዐо дըրաщ ጀ б λխ бοв иτεጻе тሂժосеη ዞէпитխгубр елиτалιδሔг шեደու ιኢ թик ዛубеփа шещиք псиб щա բаሻեшузвեн зէкто еκуψентоሷо. Кайጫթէֆаսι μխцо θфθփаռуц о θςեηէժዥχըг ኖоቬоχо ιኁαν ժուп овепсугуս ռубθዓθզυсу еպևли емижеξуηο բуп ሜдужե троμጵլոпац псо փθв ፋμοпун. Саγиኝիራևф ዒቢσባኑилеч ቹ ቻж ипևк լυγок та иψጸми խወωπ оቪощоηо сι йиኘըቆису уνሢգዜ զуቇойу οςεηапը ሎнωфոбι. Լ ጶфፉч ρеχθснυջ ዱխ и лህς ጇጶ ωχፉγу аጎуτንνо срէξикр епр. AFWS. Kobieta ciężarna liczy się z tym, że czas oczekiwania na przyjście na świat dziecka będzie wiązał się z pewnymi niedogodnościami. Przeważnie zdaje sobie również sprawę z tego, że zdecydowana większość z nich nie powinna budzić jej niepokoju, jest bowiem naturalną odpowiedzią organizmu, który przez dziewięć miesięcy musi stawać przez zupełnie nowymi wyzwaniami. Gdy jednak przyszłej mamie zaczyna doskwierać ból brzucha, sytuacja znacząco się komplikuje. Wiadomo, że również ten ból nie jest niczym nienaturalnym w trakcie ciąży, przyszłe matki obawiają się jednak, że bardziej niż jakikolwiek inny może sugerować, że z dzieckiem dzieje się coś niedobrego. Czy rzeczywiście ból brzucha w ciąży stanowi powód do obaw? Wiele zależy od tego, w którym trymestrze ciąży przyszła mama boryka się z tym objawem, im bowiem mniej czasu dzieli ją od porodu, tym większą ostrożność powinna zachować. W pierwszym trymestrze ciąży niedogodności tego typu zazwyczaj mają związek z rozwojem płodu, który staje się coraz większy. Jeżeli jednak bolesność nie ustępuje przez kilka dni z rzędu, a do tego towarzyszą jej inne, niepokojące objawy (takie, jak choćby gorączka), warto udać się do ginekologa. Ciąża nie chroni nas przecież przed problemami z układem pokarmowym, które wymagają specjalistycznego leczenia. W drugim trymestrze ciąży wiele kobiet skarży się nie tylko na bóle odczuwalne w okolicach podbrzusza, ale również na wyjątkowo silne bóle pleców. Ich przyczyn lekarze na ogół doszukują się w zjawisku polegającym na coraz szybszym rozciąganiu się macicy. Rzeczywiście, macica, a w niej płód, potrzebują coraz więcej miejsca, nie dziwi zatem to, że następuje wówczas duży nacisk na inne narządu. Druga połowa ciąży to zresztą również czas, w którym bóle brzucha mogą mieć znacznie przyjemniejszą przyczynę. To właśnie wówczas wiele przyszłych matek zaczyna wyczuwać pierwsze ruchy płodu. Alarmujące powinny być z kolei coraz silniejsze bóle brzucha i poczucie, że sam brzuch staje się coraz bardziej twardy. Po zaobserwowaniu takich objawów warto udać się do lekarza, niekiedy sugerują one bowiem możliwość odklejenia się łożyska. Ostatni trymestr ciąży to czas, w którym kobiecy organizm coraz intensywniej szykuje się do porodu. Bóle brzucha mogą sugerować, że jego czas właśnie nadszedł, bardzo silne dolegliwości bólowe połączone z wrażeniem twardości w podbrzuszu utożsamiane są jednak również z procesem odklejania się łożyska. Ginekolodzy coraz częściej zwracają uwagę przyszłym mamom na to, że w ostatnim trymestrze ciąży mają one prawo do niepokoju, radzą więc, aby konsultowały z nimi każdy niepokojący ból brzucha zwłaszcza, jeżeli wcześniej nie narzekały na podobne dolegliwości. Poinformowanie ginekologa o bólach brzucha jest wskazane również dlatego, że niekiedy organizm sygnalizuje w ten sposób nie problemy z łożyskiem, ale niedobór potasu i zbyt małe ilości dostarczanej mu wody. Dolegliwości bólowe mogą zatem przyczynić się do tego, że uda się zmodyfikować dietę przyszłej matki tak, aby była ona bardziej korzystna dla niej i dla dziecka. Kobiety oczekujące na przyjście na świat dziecka powinny pamiętać i o tym, że w tym szczególnym okresie nie mogą odwoływać się do typowych sposobów walki z bólem brzucha. Należy odstawić leki przeciwbólowe i unikać stosowania termoforu i ciepłych kąpieli, może się bowiem okazać, że działania te doprowadzą do niepożądanego w trakcie ciąży przekrwienia organizmu. Nie oznacza to oczywiście, że przyszła mama jest skazana na cierpienie, za zgodą lekarza może bowiem przyjmować specjalne leki rozkurczowe. Zobacz również: Bóle brzucha w ciąży Jeśli masz doświadczenie w tym temacie, bardzo prosimy o Twój komentarz. Podziel się swoją wiedzą z innymi mamami, wzbogać tę stronę! Czy ból podbrzusza w 5. tygodniu ciąży to normalny objaw? W większości przypadków tak – lekkie bóle podbrzusza w 5. tygodniu ciąży, przypominające dolegliwości typowe dla miesiączki wynikają z przemian, jakie zachodzą w kobiecym organizmie. Kiedy należy je skonsultować z lekarzem? Podpowiadamy. Spis treści: 1. 5. tydzień ciąży – bóle brzucha – jedną z możliwych przyczyn są dolegliwości gastryczne 2. 5. tydzień ciąży – ból podbrzusza może świadczyć o tzw. krwawieniu implantacyjnym 3. Skurcze w 5. tygodniu ciąży są związane z rozciąganiem się macicy 4. 5. tydzień ciąży – bóle brzucha – kiedy mogą być niebezpieczne? 5. 5. tydzień – bóle podbrzusza a poronienie 6. 5 tydzień ciąży – brak bólu brzucha a poronienie 7. 5. tydzień – ból podbrzusza a przedwczesne odklejenie się łożyska 8. 5. – ból podbrzusza a stan przedrzucawkowy 9. Ból brzucha 5 tc a problemy zdrowotne 5. tydzień ciąży – bóle brzucha – jedną z możliwych przyczyn są dolegliwości gastryczne Ból podbrzusza w 5 tygodniu ciąży najczęściej nie oznacza niebezpieczeństwa, lecz wynika ze zmian zachodzących w kobiecym organizmie. Możliwe przyczyny lekkiego bólu podbrzusza w 5 tygodniu ciąży to zwiększona produkcja hormonów płciowych i co za tym idzie, spowolnienie procesów trawiennych oraz nasilenie dolegliwości gastrycznych [1]. Objawy przypominające kłucie w 5. tygodniu ciąży mogą wynikać z zaparć, nadmiernych gazów i wzdęć. 5. tydzień ciąży – ból podbrzusza może świadczyć o tzw. krwawieniu implantacyjnym Bóle podbrzusza w 5 tyg. ciąży, którym towarzyszy niewielkie plamienie to jedna ze wczesnych oznak ciąży, mianowicie – krwawienia implantacyjnego. Ciężarna może odczuwać wtedy dolegliwości przypominające okres, włącznie z tkliwością piersi i drażliwością [2]. Wiele kobiet mówi o tym, że odczuwało w 5 tc ból brzucha jak na okres. W odróżnieniu jednak od miesiączki czas trwania krwawienia implantacyjnego jest krótszy, trwa ono maksymalnie do 2 dni, jest także mniej obfite. Zobacz również: Ciąża po 35 roku życia: jakie badania, na co uważać, jak się przygotować? Skurcze w 5. tygodniu ciąży są związane z rozciąganiem się macicy Bolesne skurcze macicy w 5. tygodniu ciąży wynikają ze zmian w postaci stopniowego rozciągania narządu wraz z podtrzymującymi go więzadłami. Masa macicy przed ciążą wynosi około 70 g, tymczasem w ciągu 9 miesięcy powiększa się ona niemal 15-krotnie [3]. Zobacz również: Ból w piersiach przed okresem a ciąża – czy da się rozróżnić te stany? 5. tydzień ciąży – bóle brzucha – kiedy mogą być niebezpieczne? O ile lekkie bóle podbrzusza w 5. tygodniu ciąży to całkowicie normalny objaw, o tyle silny ból brzucha w 5. tygodniu powinien skłonić do konsultacji z lekarzem. W szczególności, jeśli poza bólem brzucha w piątym tygodniu ciąży pojawiają się także dodatkowe niepokojące objawy. 5. tydzień – bóle podbrzusza a poronienie Bolesne skurcze podbrzusza w 5 tygodniu ciąży, którym towarzyszy krwawienie lub osłabienie symptomów typowych ciąży, powinny skłonić ciężarna do jak najszybszej wizyty u lekarza. Taka sytuacja może bowiem świadczyć o poronieniu na wczesnym etapie ciąży [4]. 5 tydzień ciąży – brak bólu brzucha a poronienie Na początkowych etapach ciąży należy zachować czujność także wtedy, gdy doszło do wystąpienia krwawienia z dróg rodnych i nagle dolegliwości ciążowe uległy osłabieniu. Tego typu objawy wskazują, podobnie jak przypadek opisany powyżej, na poronienie [4]. 5. tydzień – ból podbrzusza a przedwczesne odklejenie się łożyska Skurcze podbrzusza w 5 tygodniu ciąży powinny wzbudzać niepokój także wtedy, kiedy bolesnym dolegliwościom towarzyszy krwawienie z dróg rodnych oraz zmniejszenie aktywności dziecka. Takie objawy mogą świadczyć o przedwczesnym odklejeniu się łożyska – powikłanie zalicza się do stanów nagłych w położnictwie [5]. 5. – ból podbrzusza a stan przedrzucawkowy Silny ból w podbrzuszu w 5 tygodniu ciąży może świadczyć także o niebezpieczeństwie dla życia matki i dziecka w postaci stanu przedrzucawkowego [6]. Gdy ciśnienie krwi wynosi powyżej 140/90 mm Hg i u ciężarnej stwierdzono białkomocz, konieczna jest interwencja lekarza. Ból brzucha 5 tc a problemy zdrowotne Inne zagrożenie, o którym mogą świadczyć bardzo bolesne skurcze w 5 tyg. ciąży to zapalenie wyrostka, zatrucie pokarmowe, zapalenie trzustki lub kolka nerkowa [7]. Wszystkie z nich wymagają postawienia rozpoznania i wdrożenia odpowiedniego leczenia, ponieważ zbagatelizowane, mogą przyczynić się do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego, a także uszkodzenia narządów. Podsumowując, odpowiedź na pytanie, czy w 5 tygodniu ciąży boli brzuch, brzmi: tak. Wiele ciężarnych odczuwa lekki ból brzucha w 5 tyg. ciąży i jest to całkowicie normalny objaw wynikający ze zmian, jakie zachodzą w kobiecym organizmie oraz krwawienia implantacyjnego. Niektóre kobiety określają dolegliwości jako kłucie lub skurcze, inne nazywają je bólami miesiączkowymi 5. tygodniu ciąży, ze względu na podobieństwo objawów. Jeśli ból jest na tyle silny, że utrudnia codzienne funkcjonowanie lub poza nim wystąpiły także inne niepokojące symptomy, niezbędna jest wizyta u lekarza. Specjalista zidentyfikuje przyczyny bolesnych dolegliwości i zaproponuje odpowiednie dla danego przypadku postępowanie. Źródła: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Data publikacji: 29/05/2022, Data aktualizacji: 31/05/2022 15 tydzień ciąży to 13 tydzień życia dziecka — trwa 4 miesiąc ciąży i drugi trymestr. Podczas tego tygodnia płód intensywnie rośnie. Zmieniają się jego proporcje: głowa robi się mniejsza w stosunku do tułowia, wydłużają się wreszcie dolne kończyny. Dziecko intensywnie się porusza, trenując mięśnie i przygotowując je do podjęcia przyszłych funkcji. Niemal cała powierzchnia ciała płodu reaguje już na bodźce, stopniowo rozwijają się poszczególne zmysły. W 15 tygodniu ciąży niektóre przyszłe mamy mogą już poczuć ruchy płodu. Dlatego zobacz, jakie objawy są charakterystyczne dla tego czasu i jak radzić sobie z typowymi dolegliwościami. Sprawdź też, jak dbać o skórę ciąży i które zabiegi kosmetyczne są w pełni bezpieczne, a których lepiej jest unikać. Jak rozwija się płód w 15 tygodniu ciąży? Jak wygląda płód w 15 tygodniu ciąży? Objawy w 15 tygodniu ciąży Przebarwienia w ciąży: jak dbać o skórę? Rozstępy w ciąży: jak dbać o skórę? Inne problemy skórne w ciąży Zabiegi kosmetyczne w trakcie ciąży: które są bezpieczne, a z których lepiej zrezygnować? Jak rozwija się płód w 15 tygodniu ciąży? 15 tydzień ciąży to 13 tydzień życia płodu. Trwa 4 miesiąc ciąży i drugi trymestr. W tym tygodniu nie zachodzą żadne poważne zmiany, natomiast ma miejsce intensywny wzrost tułowia, dzięki któremu głowa płodu powoli uzyskuje odpowiednie proporcje. Znacznie dłuższe są już także kończyny dolne, które rozwijają się nieco później od kończyn górnych — te osiągnęły już swoją docelową długość. Stopniowo zaczynają zmieniać się rysy twarzy, ponieważ oczy zbliżają się coraz bardziej ku przodowi, a uszy przesuwają się nieco do góry. Cały czas prostuje się głowa, a szyja jest już dobrze ukształtowana. Na podstawie zewnętrznych narządów płciowych można rozpoznać płeć dziecka. Już niedługo w jajnikach płodów żeńskich zaczną powstawać pęcherzyki pierwotne z komórkami jajowymi. Płód stopniowo zaczyna pokrywać się meszkiem włosowym, czyli lanugo — proces ten będzie trwał aż do 20 tygodnia ciąży, kiedy pokryje się nim cały. Jednocześnie trwa powstawanie skóry właściwej, a w naskórku wydzielana jest już melanina, czyli substancja odpowiadająca za pigmentację1. Kości coraz szybciej twardnieją i zdolne są do gromadzenia rosnącej ilości wapnia — dlatego przy badaniu radiologicznym płodu na tym etapie można by już uwidocznić cały szkielet2. W dalszym ciągu rozwija się również szpik kostny. Pomimo twardnienia, kości nadal będą stosunkowo elastyczne aż do porodu, co pomoże dziecku w przejściu przez miednicę, a potem pochwę3. W 15 tygodniu ciąży płód intensywnie się porusza Jego aktywność staje się stopniowo nie tylko coraz większa, ale też bardziej celowa, zorganizowana i obejmująca konkretne grupy mięśniowe. Można użyć w stosunku do niej określenia „trening mięśniowy” — dzięki niemu płód zdobywa i ćwiczy umiejętności potrzebne w przyszłości. Od ok. 14 tygodnia ciąży funkcjonują już mięśnie niezbędne do ssania, oddychania, artykulacji czy chwytania i niemal od początku podlegają takiemu treningowi. Płód może kopać, ruszać palcami, zginać i obracać kończyny czy nawet ściągać brwi. Mniej więcej w tym samym czasie możemy zaobserwować też spontaniczne podnoszenie górnej wargi, będące zaczątkiem późniejszego odruchu ssania. Co ciekawe, dzięki ukształtowanym już w 3 miesiącu ciąży strunom głosowym, dziecko może płakać jeszcze przed narodzeniem — udowodnił to eksperyment polegający na wstrzyknięciu do pęcherza płodowego bańki powietrza. W 15 tygodniu ciąży mają też miejsce pierwsze spontaniczne ruchy przypominające oddychanie, podczas których następuje skurcz klatki piersiowej4. Około 14-15 tygodnia ciąży niemal całe ciało płodu jest już wrażliwe na dotyk Poza czubkiem głowy i jej bokami, co ma zapewnić mu bardziej komfortowe przyjście na świat. Płód może też mieć już swoją ulubioną pozycję; chociaż ucisk na brzuch czy jego dotykanie nie są dla niego niebezpieczne lub nieprzyjemne, może reagować na nie intensywnymi ruchami5. Między 15 a 18 tygodniem ciąży wieloródki mogą już poczuć ruchy dziecka; pozostałe kobiety muszą na to poczekać mniej więcej do 18 tygodnia6. 1. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012 2. Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009 3. Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria 4, 5. Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, 6. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Jak wygląda płód w 15 tygodniu ciąży? W 15 tygodniu ciąży płód mierzy mniej więcej 10 cm (CRL) i waży około 70 gramów. Jego długość stopy (FL) wynosi ok. 12 mm7. Pamiętajmy jednak, że tempo wzrostu i nabierania masy jest kwestią indywidualną. Największą zmianą zachodzącą w ciągu ostatnich dni jest zwiększenie rozmiaru całego ciała w stosunku do głowy płodu — głowa stanowi już nieco mniej niż 1/3 całej jego wielkości. Jest też znacznie bardziej wyprostowana, dzięki dobrze ukształtowanej szyi. Zauważalnie dłuższe są kończyny dolne, coraz lepiej widoczne są zaczątki paznokci na paluchach8. Przez bardzo cienką skórę widać rozwijający się system krwionośny, jednak niektóre miejsca pokrywać już może meszek płodowy, który później przekształci się w owłosienie. Podczas badania USG często można zaobserwować, jak płód „ssie” kciuk9. 7, 8. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. 9. Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009 Objawy w 15 tygodniu ciąży 15 tydzień ciąży to czas, kiedy ustępują już mdłości i wymioty. Kobietom nie dokucza także konieczność częstego korzystania z toalety, ponieważ macica unosi się i nie uciska już pęcherza moczowego. Macica jest teraz mniej więcej wielkości melona, a jej dno można wyczuć prawie w połowie drogi między spojeniem łonowym a pępkiem. Przyszła mama może już zauważyć, że niektóre ubrania robią się za ciasne w talii. Z reguły ciężarne w tym okresie mają spory apetyt, rozpoczyna się też czas systematycznego przybierania na wadze. W II trymestrze przyrost wagi wynosi mniej więcej 5-7 kg; kobieta może się spodziewać, że co tydzień przytyje ok. 0,5 kg10. Ze względu na lepsze samopoczucie i odczuwany często przypływ energii, wiele kobiet w drugim trymestrze chętnie podejmuje współżycie seksualne. Nie ma do tego przeciwwskazań, o ile ciąża przebiega w prawidłowy sposób — nie należy obawiać się zrobienia krzywdy dziecku, ponieważ jest ono w naturalny sposób chronione i nic mu nie grozi w związku z taką aktywnością. Wzrost macicy oraz zmiany hormonalne powodujące zatrzymywanie płynów w organizmie oraz rozluźnienie ścięgien i więzadeł, a także rozrost i rozmiękczenie tkanki chrzęstnej i kostnej, stają się przyczyną częstych w drugim trymestrze dolegliwości bólowych. Mogą one dotyczyć: – podbrzusza, – stawów krzyżowo-biodrowych, – również okolic lędźwiowo-krzyżowych11. Część kobiet odczuwa również dolegliwości związane z zespołem cieśni nadgarstka, nazywanego też zespołem kanału nadgarstka. Chociaż najczęściej diagnozuje się go w trzecim trymestrze ciąży, to w przypadku wielu kobiet objawy pojawić się mogą znacznie wcześniej. W 15 tygodniu ciąży wieloródki mogą już po raz pierwszy poczuć ruchy płodu (dzieje się to najczęściej między 15 a 18 tygodniem ciąży). Są na razie bardzo delikatne, przypominają łaskotanie czy mrowienie. W przypadku kobiet, które jeszcze nie rodziły, ruchy wyczuwalne są najczęściej między 18 a 20 tygodniem ciąży12. Warto wiedzieć Zespół cieśni nadgarstka a ciąża W kanale nadgarstka przebiega nerw pośrodkowy. Ucisk na niego powodować może szereg nieprzyjemnych dolegliwości, które u kobiet ciężarnych pojawiają się częściej niż u innych. Do najczęściej występujących objawów zespołu kanału nadgarstka zaliczyć możemy: – drętwienie palców (kciuk, palec wskazujący, palec długi i palec serdeczny) i zaburzenia czucia, – ból rąk, – wypadanie przedmiotów z rąk, – także obniżenie sprawności manualnej; dotyczy zwłaszcza wykonywania czynności wymagających precyzji. Charakterystyczne jest nasilenie objawów w nocy czy budzenie się ze zdrętwiałymi dłońmi. Objawy dotyczyć mogą obu dłoni, co zdarza się często właśnie w przypadku kobiet ciężarnych. Możliwe jest również promieniowanie objawów w kierunku przedramienia. Dlaczego zespół cieśni nadgarstka często pojawia się podczas ciąży? Okazuje się, że ciąża może być czynnikiem ryzyka z wielu względów jak – ucisk nerwu pośrodkowego wynikający ze zwiększonego zatrzymywania płynów w ciele kobiety ciężarnej (szczególnie prawdopodobne u kobiet rodzących po raz pierwszy i borykających się z obrzękami), – zmiany w zakresie gospodarki hormonalnej, – również cukrzyca ciężarnych, związana ze spowolnieniem przewodzenia impulsów nerwowych. Jak można leczyć zespół cieśni nadgarstka? – Zespół cieśni nadgarstka nie jest często diagnozowany, ponieważ wiele kobiet, u których objawy nie są bardzo nasilone, nie podejmuje żadnych działań w tym celu. Warto go jednak nie lekceważyć, możliwa jest bowiem znacząca poprawa komfortu kobiety. – W trakcie ciąży stosuje się przede wszystkim usztywnienie nadgarstka przez założenie ortezy. – Innym rozwiązaniem jest odpowiednia fizykoterapia. – Wskazana jest dieta ograniczająca spożycie soli, sprzyjającej zatrzymywaniu wody w organizmie. – Również leczenie operacyjne czy blokada sterydowa stosowane są tylko w skrajnie nasilonych przypadkach. Źródło: Bręborowicz Maciej, Gruca-Stryjak Karolina, Krzyścin Mariola, Romanowski Leszek, Bręborowicz Grzegorz, Objawy zespołu kanału nadgarstka w ciąży i połogu, materiały ze strony Na początku II trymestru mogą pojawić się pewne niezbyt nasilone dolegliwości, które często nie są kojarzone z ciążą. Mowa tu o uczuciu zatkanego nosa (pomimo braku infekcji), zatykaniu się uszu, krwawieniach z nosa czy krwawieniu dziąseł. O ile objawy te nie są bardzo nasilone, nie ma powodu do niepokoju — są związane ze zwiększonym dopływem krwi do błon śluzowych. Warto unikać pomieszczeń, gdzie powietrze jest wyjątkowo suche; można też skorzystać z nawilżaczy powietrza. Innym nietypowym objawem jest tzw. pregnezja, nazywana amnezją ciążową. Temat wciąż budzi kontrowersje, ponieważ brak jest jednoznacznego potwierdzenia występowania tego zjawiska — część badań wskazuje na jego istnienie, inne wręcz przeciwnie. Zakłada się jednak, że pod wpływem „huśtawki hormonalnej” oraz dużego obciążenia organizmu i stresu, podczas II trymestru kobiety często zapominają o różnych sprawach, mają problemy z koncentracją czy wykonywaniem kilku czynności jednocześnie. Objawy te ustępują na dalszym etapie ciąży13. Włosy i paznokcie w trakcie ciąży – W czasie ciąży paznokcie rosną bardzo szybko, choć jednocześnie stają się bardziej podatne na złamania. – Widoczny jest szybszy wzrost włosów, które zarazem stają się grubsze i wyglądają bardzo zdrowo. Taka sytuacja związana jest z wydłużeniem fazy wzrostu włosów pod wpływem estrogenów. – Musimy jednak pamiętać, że po porodzie dochodzi do wypadania dużej części włosów, co jest zjawiskiem w pełni naturalnym; nie powinno budzić obaw. – Należy się również liczyć z wystąpieniem hirsutyzmu, czyli pojawieniem się włosów w miejscach, w których zwykle występują u mężczyzn np. twarz czy ręce. Jest to efektem zwiększonego poziomu androgenów. Najczęściej hirsutyzm mija po porodzie, chociaż w niektórych przypadkach niezbędna będzie depilacja. Źródło: Poradnik dla kobiet w ciąży, materiały Fundacji Szczęśliwe Macierzyństwo, Inne objawy mogące towarzyszyć kobiecie w 15 tygodniu ciąży to – objawy skórne (powstawanie przebarwień, początek tworzenia się rozstępów), – częste gazy i wzdęcia, – duszności czy zadyszka, – obrzęki nóg i dłoni, – zmęczenie i drażliwość (powinny już powoli ustępować), – także obrzmienie i tkliwość piersi, – powstawanie żylaków, – również wzrost włosów oraz paznokci. Problemy z trawieniem w II trymestrze: jak można sobie pomóc? Ustąpienie nudności, wymiotów czy wrażliwości na zapachy to dla wielu kobiet ogromna ulga. W drugim trymestrze mogą nasilić się natomiast dolegliwości ze strony układu trawiennego, które trwają przez cały okres ciąży. Jedną z nich są uporczywe zaparcia, związane ze spowolnieniem procesów trawiennych. Istnieje kilka sposobów na walkę z nimi: – wypijanie dużej ilości wody: powinny być to minimum 2 litry wody dziennie, – spożywanie produktów z dużą ilością błonnika: przyspieszy on trawienie, znajdziemy go w produktach zbożowych z pełnego ziarna, świeżych warzywach oraz owocach, – aktywność fizyczna: skutecznie pobudza perystaltykę jelit, nawet jeśli jest to tylko krótki spacer, – również środki przeczyszczające: ale tylko te przeznaczone dla kobiet w ciąży, niepodrażniające jelit. Innym problemem jest towarzysząca wielu kobietom niemal od samego początku ciąży zgaga. Oto kilka sposobów, by sobie z nią radzić: – spożywanie dość często niewielkich porcji jedzenia: zamiast dużych porcji jedzonych np. dwa razy dziennie, – unikanie dań ostrych, tłustych czy kwaśnych, – mleko lub jogurt naturalny spożywane między posiłkami pomagają w zneutralizowaniu kwasu żołądkowego, – jedzenie w jak najbardziej wyprostowanej pozycji pomoże uniknąć dodatkowego ściskania żołądka, – także spanie z wysoko ułożoną głową pomoże zniwelować występowanie nieprzyjemnych objawów w nocy. Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 10, 11. Urtnowska Katarzyna, Bułatowicz Irena, Radzimińska Agnieszka, Woźniak Magdalena, Wiśniewski Jacek, Zukow Walery, Fizjologiczne zmiany w układzie ruchu ciężarnej oraz związane z tym dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowo-krzyżowego, 12. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 13. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Przebarwienia w ciąży: jak dbać o skórę? Przebarwienia ciążowe pojawiają się najczęściej w drugim trymestrze ciąży, chociaż jest to kwestią indywidualną. Tworzą się w wyniku zwiększonej pigmentacji, polegającej na odkładaniu się większej ilości melaniny — cały ten proces związany jest z działaniem hormonów, zwłaszcza estrogenów14. Jednym z pierwszych przebarwień jest to powstające wokół brodawek sutkowych. Pojawiają się one również w okolicach krocza, przyczyniają do ciemnienia pieprzyków, znamion oraz blizn. Charakterystyczna dla kobiet w ciąży jest linea nigra (kresa ciemna), czyli ciemna kreska biegnąca mniej więcej od pępka w dół brzucha — czasem pojawia się już na początku II trymestru, kiedy indziej nieco później, a u niektórych kobiet w ogóle nie jest widoczna. Przebarwienia na twarzy określamy mianem ostudy ciążowej. Ciemniejsza skóra pojawia się zwykle na policzkach, czole oraz w pobliżu grzbietu nosa. Pojawiające się w czasie ciąży przebarwienia są w pełni naturalne i nie świadczą o żadnych nieprawidłowościach. Większość z nich znika jakiś czas po porodzie. Warto wiedzieć, że przebarwienia mogą jeszcze bardziej ciemnieć pod wpływem słońca — dlatego dobrym rozwiązaniem będzie sięgnięcie po bezpieczne dla kobiet w ciąży kremy z wysokimi filtrami UV (SPF 50+). Jeśli przebarwienia stanowią dla nas duży problem estetyczny, możemy też sięgnąć po naturalne kremy rozjaśniające np. na bazie ogórków15. 14. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 15. Dr n. med. Bień Agnieszka, mgr Turkosz Agnieszka, mgr Stadnicka Sabina, Kasprzak Joanna, Jamróg Magdalena, Zabiegi pielęgnacyjne i pielęgnacja skóry kobiety ciężarnej, Rozstępy w ciąży: jak dbać o skórę? II trymestr to czas pojawiania się pierwszych rozstępów skórnych. Najczęściej możemy zaobserwować je na brzuchu, piersiach, pośladkach oraz udach. Na początku mają barwę sinoczerwoną, stopniowo robią się bladoróżowe. Ich tworzenie się jest wynikiem rozciągania skóry spowodowanego wzrostem macicy oraz działania hormonów powodujących naruszenie struktury włókien kolagenowych. Za sprawą wydzielanego przez korę nadnerczy kortyzolu synteza kolagenu i elastyny ulega zaburzeniu. Te odpowiadające za elastyczność skóry struktury nie są więc teraz w stanie zapewnić jej wystarczającej odporności na rozciąganie. Dodatkowo podczas ciąży ma miejsce zwiększenie wytwarzania mediatorów zapalnych, co pogłębia degradację struktur odpowiadających za elastyczność16. Rozstępy pojawiają się właściwie u każdej kobiety (dokładnie u 90% przyszłych mam17), jednak ich ilość oraz nasilenie to kwestia indywidualna, w dużej mierze warunkowana genetycznie. Nie bez znaczenia jest także wiek kobiety oraz jej tryb życia przed ciążą; młodszy wiek i aktywność fizyczna sprzyjają utrzymaniu jędrności skóry i sprawiają, że jest mniej podatna na postawanie rozstępów. Warto podkreślić, że powstawanie rozstępów jest w pełni naturalne. Nie da się całkowicie wyeliminować ich powstawania, jednak dbając o kondycję skóry, możemy obniżyć ich widoczność i sprawić, że skóra szybciej powróci do pierwotnego stanu. Pierwsze rozstępy możemy zauważyć najczęściej około 5-7 miesiąca ciąży, jednak profilaktykę przeciwko ich powstawaniu warto wdrożyć już w pierwszym trymestrze. Dobrze sprawdzają się – emolienty, czyli substancje służące do natłuszczania skóry, – również substancje nawilżające, – balsamy czy kremy zawierające witaminę E, kolagen i elastynę, – także specjalne kremy przeciwko rozstępom, – masaż miejsc podatnych na powstawanie rozstępów (poza brzuchem!) szorstką gąbką czy szczotką, w celu poprawienia krążenia. Pamiętajmy oczywiście, że wszystkie kosmetyki powinny być przeznaczone dla kobiet w ciąży i nie zawierać substancji szkodliwych dla płodu. Jeżeli przez dłuższy czas po porodzie rozstępy będą nadal bardzo widoczne, możemy skorzystać z takich metod jak ich rozjaśnianie, peelingi czy specjalne zabiegi kosmetyczne polegające na spłycaniu oraz wygładzaniu powstałych zmian. Będzie to jednak możliwe dopiero po zakończeniu karmienia piersią. Kosmetyki w ciąży: TAK NIE – specjalne kosmetyki przeznaczone dla kobiet ciężarnych – masło kakaowe – witaminy C i E – masło shea, czyli karite – kolagen i elastyna- składniki pochodzenia roślinnego takie jak wąkrotka azjatycka, ekstrakt z soi, kasztanowiec indyjski – także masło awokado – retinol – kwas salicylowy – nadtlenek benzoilu – niektóre olejki eteryczne np. szałwiowy, bergamotowy, rozmarynowy, cedrowy – fluor – amoniak – syntetyczne detergenty – triklosan, tetracykliny, kwas azelainowy – duża ilość konserwantów – także kwasy owocowe o wysokim stężeniu kwasów AHA Źródło: Poradnik dla kobiet w ciąży, materiały Fundacji Szczęśliwe Macierzyństwo, dr n. med. Bień Agnieszka, mgr Turkosz Agnieszka, mgr Stadnicka Sabina, Kasprzak Joanna, Jamróg Magdalena, Zabiegi pielęgnacyjne i pielęgnacja skóry kobiety ciężarnej, 16, 17. Poradnik dla kobiet w ciąży, materiały Fundacji Szczęśliwe Macierzyństwo, Inne problemy skórne w ciąży Jednym z częstych problemów skórnych dotykających kobiety w II trymestrze ciąży jest świąd. Zazwyczaj dotyczy on skóry powiększającego się brzucha, a wśród jego przyczyn wymienić można: – zmianę pracy gruczołów odpowiadających za właściwe natłuszczenie i nawilżenie skóry (wywołaną „burzą hormonów”), – napięcie skóry na brzuchu, związane ze stopniowym zwiększaniem się jego obwodu. Pragnąc zniwelować uporczywy świąd, należy działać dwutorowo: z jednej strony wzmacniać włókna skóry, dzięki czemu nie będzie tak podatna na rozciąganie; z drugiej natomiast zadbać o jej właściwe nawilżenie. Pomocne będą naturalne tłuszcze roślinne np. masło z awokado18. Kolejnym częstym problemem jest nasilenie łojotoku i silniejsze pocenie się w czasie ciąży, związane ze zwiększoną aktywnością gruczołów. Szczególnie odczuć to mogą kobiety mające skłonności do powstawania trądziku. Warto postawić na bardzo delikatne preparaty oczyszczające skórę o lekkiej konsystencji. Pomocne będą również regularne peelingi, które pozwolą pozbyć się martwego naskórka i uzyskać odpowiedni poziom nawilżenia. Inną dolegliwością, która pojawiać się może już w I trymestrze, a w II zwykle się nasila, jest powstawanie tzw. pajączków, czyli widocznych pod skórą sieci cienkich naczyń krwionośnych. Są one wynikiem zmian w układzie krążenia oraz działania hormonów. Dla większości kobiet stwarzają głównie problem natury estetycznej — można go niwelować, stosując np. kremy na bazie mięty czy kasztanowca indyjskiego19. Warto jednak pamiętać, że „pajączki” mogą w późniejszym stadium przerodzić się w żylaki. Dobrym pomysłem będzie więc noszenie specjalnych rajstop przeciwżylakowych czy unikanie długiego przebywania w pozycji stojącej lub siedzącej. W czasie ciąży trudno do końca przewidzieć, jak zareaguje skóra — jest to w dużej mierze kwestia indywidualna. Dlatego część kobiet pod wpływem zmian hormonalnych wygląda kwitnąco, inne borykać się muszą z poważnymi problemami skórnymi. Zawsze dobrym rozwiązaniem będzie profilaktyka: zadbanie o odpowiednie nawilżenie, oczyszczenie i ujędrnienie skóry. 18, 19. Poradnik dla kobiet w ciąży, materiały Fundacji Szczęśliwe Macierzyństwo, Zabiegi kosmetyczne w trakcie ciąży: które są bezpieczne, a z których lepiej zrezygnować? W II trymestrze ciąży wiele kobiet czuje się lepiej i ma więcej energii. Dlatego warto wykorzystać ten czas do zadbania o swoje ciało, dla którego ciąża jest tak dużym obciążeniem. W tym czasie bezpiecznie stosować można wiele zabiegów kosmetycznych np.: – farbowanie włosów farbą bez amoniaku (w I trymestrze farbowanie włosów w ogóle jest niewskazane), – zabiegi upiększające paznokcie (nie istnieją dowody na ich szkodliwość dla płodu); z pewnością polecany jest manicure japoński, który nawilża i odżywia podatne na łamliwość płytki paznokci, – masaż relaksacyjny twarzy np. z użyciem olejku eterycznego; pomaga zapobiegać powstawaniu opuchlizny, redukuje stres, nawilża i ujędrnia skórę, – natryski naprzemienne (raz ciepła, raz zimna woda); mają pozytywny wpływ na układ krążenia oraz ujędrnienie skóry, – relaksujące kąpiele z olejkami eterycznymi, – także masaże (tylko te wykonywane przez profesjonalistów doświadczonych w masażu ciężarnych); redukują stres i napięcie, poprawiają stan skóry, mogą niwelować bóle mięśni, stawów i więzadeł, – stosowanie maseczek i ampułek z kwasem hialuronowym; pomogą w walce z przesuszoną skórą, – peelingi antycellulitowe; przydatne w profilaktyce rozstępów i przy ujędrnianiu skóry czy poprawie krążenia, – również maski na całe ciało; pomagają nawilżyć i ujędrnić skórę, zapobiegają powstawaniu rozstępów. Uwaga! Do wszystkich zabiegów stosujemy zawsze tylko kosmetyki przeznaczone dla kobiet w ciąży. Szczególną ostrożność należy zachować przy wyborze olejków eterycznych (najbezpieczniej będzie sięgnąć po te stworzone specjalnie z myślą o kobietach w ciąży). Polecane są cytrusowy, lawendowy, rumiankowy czy neroli. Unikać należy olejku z mięty, mirry, lauru czy bazylii. W szczególności niebezpieczne okazać się mogą olejki: szałwiowy, cedrowy, jaśminowy, jałowcowy, rozmarynowy i z bergamotki20. Jakich zabiegów kosmetycznych należy unikać w czasie ciąży? – Solarium: promieniowanie ultrafioletowe może mieć negatywny wpływ na płód, – też zabiegi kosmetyczne z wykorzystaniem fal radiowych i prądów np. jonoforeza czy galwanizacja, – depilacja ciepłym woskiem; może mieć negatywny wpływ na układ krążenia, – sauna; zwiększa ryzyko przedwczesnych skurczów macicy, – także zabiegi z wykorzystaniem promieniowania ultradźwiękowego; mogą wywołać poronienie, – zabiegi polegające na nakłuwaniu np. wykonywanie tatuażu lub makijażu permanentnego; ze względu na zwiększoną podatność na ból oraz ryzyko zakażenia, – również zabiegi polegające na rozjaśnianiu; wykazano ich negatywny wpływ na płód, – zabiegi bazujące na algach np. maseczki; oprócz intensywnego zapachu cechuje je możliwość przenikania do krwioobiegu, – kuracje przeciwtrądzikowe oraz powodujące podwyższenie ciśnienia np. drenaż21. 20, 21. Dr n. med. Bień Agnieszka, mgr Turkosz Agnieszka, mgr Stadnicka Sabina, Kasprzak Joanna, Jamróg Magdalena, Zabiegi pielęgnacyjne i pielęgnacja skóry kobiety ciężarnej, Źródła: Abrahams Peter, Ciąża. Wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu, Świat Książki, Warszawa 2009 Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria Dr n. med. Bień Agnieszka, mgr Turkosz Agnieszka, mgr Stadnicka Sabina, Kasprzak Joanna, Jamróg Magdalena, Zabiegi pielęgnacyjne i pielęgnacja skóry kobiety ciężarnej, Bręborowicz Maciej, Gruca-Stryjak Karolina, Krzyścin Mariola, Romanowski Leszek, Bręborowicz Grzegorz, Objawy zespołu kanału nadgarstka w ciąży i połogu, materiały ze strony prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012 Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner Poradnik dla kobiet w ciąży, materiały Fundacji Szczęśliwe Macierzyństwo, Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Urtnowska Katarzyna, Bułatowicz Irena, Radzimińska Agnieszka, Woźniak Magdalena, Wiśniewski Jacek, Zukow Walery, Fizjologiczne zmiany w układzie ruchu ciężarnej oraz związane z tym dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowo-krzyżowego, Autor: Iza „II trymestr to czas pojawiania się pierwszych rozstępów skórnych. Najczęściej możemy zaobserwować je na brzuchu, piersiach, pośladkach oraz udach.” Fot. pressmaster/AdobeStock Opublikowano: 00:14Aktualizacja: 21:57 Stwierdzenie ciąży bliźniaczej i określenie liczby płodów w brzuchu przyszłej mamy jest możliwe podczas wykonywania badania ultrasonograficznego (USG) już w I trymestrze ciąży. Ciąża bliźniacza tydzień po tygodniu Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami Przebieg ciąży bliźniaczej różni się od przebiegu ciąży pojedynczej. Jedną z początkowy różnic jest nasilenie się objawów ciąży. Mdłości oraz wymioty występują znacznie częściej niż w ciąży pojedynczej. Związane jest to ze zmianami w gospodarce hormonalnej, która ma zapewnić dzieciom optymalne warunki do ich dalszego, prawidłowego rozwoju. Po stwierdzeniu przez lekarza ciąży bliźniaczej konieczne jest ustalenie indywidualnego planu badań oraz kontroli lekarskich w kolejnych miesiącach ciąży. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Odporność Bloxin Żel do nosa w sprayu, 20 ml 25,99 zł Odporność, Good Aging Naturell Witamina D 1000mg, 365 tabletek 70,00 zł Odporność, Good Aging, Energia, Mama, Beauty Wimin Zestaw z myślą o dziecku, 30 saszetek 139,00 zł Zdrowie umysłu, Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z głębokim skupieniem, 30 saszetek 139,00 zł Odporność, Good Aging Naturell Selen Organiczny 200 µg, 365 tabletek 73,00 zł Pierwszy dzień ciąży liczy się od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Objawy ciąży bliźniaczej różnią się od ciąży pojedynczej głównie ich nasileniem. Zarówno ciąża bliźniacza dwujajowa, jak i ciąża bliźniacza jednojajowa przebiegają następująco: 1. tydzień ciąży. Jest to czas, w którym występuje ostatnie krwawienie menstruacyjne. 2. tydzień ciąży. Po zakończonej miesiączce dochodzi do owulacji. 3. tydzień ciąży. Dochodzi do zapłodnienia. 4. tydzień ciąży. W tym czasie dochodzi do implantacji, czyli zagnieżdżeniu w ścianie macicy. Mogą wówczas wystąpić pierwsze objawy, dolegliwości związane z ciążą, takie jak bolesność i tkliwość piersi lub lekkie plamienie. 5. tydzień ciąży. W tym momencie kobiety najczęściej orientują się, że są w ciąży, gdyż jest to czas, w którym powinno wystąpić krwawienie menstruacyjne. 6. tydzień ciąży. Od tego tygodnia najczęściej pojawiają się poranne mdłości, częstsza potrzeba wizyty w toalecie oraz nadwrażliwość na zapachy. W dalszym ciągu może występować tkliwość i obrzmienie piersi. 7. tydzień ciąży. Płody zaczynają się ruszać, mimo że są to ruchy całkowicie nieodczuwalne dla kobiety. W tym czasie kształtują się lewa oraz prawa komora serc obu płodów. 8. tydzień ciąży.. W tym czasie wydłużają się ich kończyny dolne i górne, wyraźne stają się również łokcie. Jest to najwcześniejszy moment, kiedy za pomocą USG można stwierdzić ciążę bliźniaczą. 9.–13. tydzień ciąży. Występują zmiany hormonalne przez co tkanki stają się coraz bardziej miękkie. Wcześniej występujące objawy ulegają nasileniu. U płodów kształtują się wtedy po kolei: wewnętrzne narządy płciowe charakterystyczne dla danej płci, powieki, kostki, nadgarstki, uszy, paluszki, nerki rozpoczynają swoją pracę, serce zaczyna bić, a klatka piersiowa zaczyna się poruszać, imitując ruchy jak podczas oddychania. Zobacz także 14. tydzień ciąży. W tym tygodniu rozpoczyna się II trymestr ciąży. Tworzą się głównie rysy twarzy płodów. Ważne jest, aby w tym czasie odpowiednio się nawadniać. 15. tydzień ciąży. Ważne, aby w dalszym ciągu dbać o odpowiednią dietę, bogatą zwłaszcza w żelazo, gdyż częstym schorzeniem towarzyszącym ciąży mnogiej jest niedokrwistość. 16. tydzień ciąży. Zazwyczaj w tym czasie lekarz podczas badania USG jest w stanie stwierdzić płeć dziec. Ważą wówczas ok. 100 g i mierzą ok. 12 cm. 17–25. tydzień ciąży. W tych tygodniach ustępują dolegliwości męczące w I trymestrze. Mimo znacznego przybierania na wadze kobieta dzięki wybuchowi hormonalnemu wygląda kwitnąco, gdyż kondycja paznokci, skóry oraz włosów znacznie się poprawia. Brzuszek staje się z każdym dniem coraz większy i cięższy, dlatego ważne, aby zadbać o zdrowy sen i odpowiednią ilość odpoczynku w ciągu dnia. Wszystkie narządy dzieci dalej się rozwijają. Ze względu na dobre samopoczucie warto w tym czasie zadbać o wyprawkę oraz rozpocząć praktyczne przygotowania na przyjście na świat dwóch maluchów. 26. tydzień ciąży. Jest to ostatni tydzień II trymestru ciąży. Może pojawić się mleko z piersi, tzw. siara. Ważne, aby znać pierwsze symptomy rozpoczynającego się porodu. III trymestr ciąży, czyli od 27. tygodnia aż do rozwiązania. ciąże mnogie kończą się wcześniej niż ciąże pojedyncze. W tym czasie kobieta powinna głównie leżeć i wypoczywać. Niemal wszystkie narządy i układy dzieci są rozwinięte oprócz jednego – płuc. Uznaje się, że płuca są w pełni dojrzałe do przystosowania się do życia pozamacicznego ok. 37. tygodnia ciąży. Najnowsze w naszym serwisie Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Alicja Kaczmara Swoją przygodę z medycyna rozpoczęłam już w okresie gimnazjum, gdzie zainteresowałam się biologią człowieka. Z każdym kolejnym etapem edukacji, medycyna stawała się coraz ciekawsza. Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy

ciąża 15 tydzień brzuch